Cùng điểm qua những thông tin chính về tình hình diễn biến tài chính kinh tế trước giờ giao dịch hôm nay: Suy thoái kinh tế liệu đã đến?
1. Tình hình thế giới
Tính đến ngày 21-3 (giờ địa phương), Mỹ đã có tổng cộng 26.685 ca nhiễm Covid-19 với 340 ca tử vong. Dịch bệnh đã hiện diện ở tất cả 50 bang trên nước Mỹ. Đó là cuộc khủng hoảng mà người Mỹ đang dần nhận ra, khác với thái độ dửng dưng chỉ chừng 2 tuần trước.
Hiện nay, toàn bộ California đã đặt dưới lệnh giới nghiêm, chỉ những cơ sở thiết yếu như bệnh viện, siêu thị, nhà thuốc… mới được mở. Nhà hàng chỉ cho giao thức ăn, không cho thực khách ngồi lại, còn lại mọi người ở trong nhà hết.
Tuy nhiên, việc đóng cửa này ảnh hưởng đến mưu sinh của rất nhiều người. Đa số người Mỹ mang nợ, nợ nhà, nợ xe, nợ học… và thường không có tiền để dành. Do đó, chỉ cần không đi làm 1-2 tuần thì họ sẽ thâm hụt tài chính và vì làm tới đâu ăn tới đó nên tình hình sẽ càng bi đát nếu các cơ sở kinh doanh đóng cửa dài hạn. Chính phủ liên bang vì thế đang tìm cách thương lượng hoãn trả các khoản nợ nêu trên cho người dân. Nhưng qua dịch, các khoản đó cộng lại sẽ là một xấp hóa đơn khổng lồ, gây suy thoái kinh tế nặng nề.
2. Suy thoái kinh tế liệu đã đến?
Suy thoái kinh tế là chuyện không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, các câu hỏi chính được đặt ra xoay quanh việc suy giảm nền kinh tế còn đi bao xa và nó sẽ kéo dài bao lâu.
Dưới đây là 5 chỉ báo thể hiện “hình bóng” suy thoái kinh tế đang rình rập trên lãnh thổ quốc gia có nền kinh tế top 1 thế giới – Hoa Kỳ.
Khách sạn
Triển vọng của ngành công nghiệp lưu trú đã nhanh chóng chuyển từ xấu thành tệ hơn. Trong tuần thứ 2 của tháng 3, công suất của các khách sạn ở Hoa Kỳ đã tụt giảm nhanh chóng tới 53%, nghĩa là các phòng trống khoảng một nửa trong tuần, theo dữ liệu theo dõi dữ liệu STR. Một năm trước, tỷ lệ đặt phòng đạt 70%. Sự sụt giảm này xảy ra ngay cả khi ngành công nghiệp này đã giảm giá phòng, với tỷ lệ trung bình hàng ngày giảm 11% so với một năm trước đó.
Doanh số bán lẻ
Doanh số bán lẻ cho thấy một bức tranh “hơi lừa dối” về đường cầu thực sự khi chúng vẫn chủ yếu đang tăng mạnh vì người người chạy đua dự trữ thực phẩm, giấy vệ sinh, khăn giấy và các loại hàng hóa khẩn cấp khác. Trong khi các doanh nghiệp bán lẻ các mặt hàng trên chứng kiến doanh số tăng đột biến, các cửa hàng bách hóa cung cấp các mặt hàng như quần áo thì ngược lại, theo dữ liệu của Johnson Redbook.
Lợi nhuận lớn nhất đến từ “thực phẩm đóng hộp, nước đóng chai, dược phẩm, các sản phẩm gia dụng và làm sạch” bởi vì người tiêu dùng đã tích trữ dự phòng cho việc ở nhà trong vài tuần tới, theo các nhà phân tích Bloomberg Intelligence.
Nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp
Với việc chính quyền tiểu bang và địa phương buộc mọi nhà hàng, rạp chiếu phim, quán bar, phòng tập thể dục và các địa điểm tập trung khác đều phải đóng cửa, các nhà kinh tế đang chuẩn bị phải ứng phó với một sự gia tăng hiếm thấy trong đơn xin trợ cấp thất nghiệp. Con số này đã tăng lên tới 281.000 đơn , theo dữ liệu của Bộ Lao động Hoa Kỳ cho biết hôm thứ 5.
Chuyên gia kinh tế trưởng của Pantheon Macroeconomics – cho biết ước tính sơ bộ của ông là 2 triệu đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tuần tới. Các nhà kinh tế của ngân hàng Goldman Sachs dự kiến con số này 2,25 triệu.
Niềm tin tiêu dùng
Chỉ số niềm tin tiêu dùng Bloomberg (CCI) đã cải thiện lên 63 từ 62,7 một tuần trước đó, mức tăng đầu tiên kể từ tháng 1.
Chỉ số này vẫn được kỳ vọng sẽ duy trì ở trên mức suy thoái kinh tế trong giai đoạn 2007 – 2009. Nhưng với việc sa thải bắt đầu xảy ra với số lượng lớn và thị trường chứng khoán xấu đi nhanh chóng khiến tâm lý người tiêu dùng vẫn có lý do để suy yếu. Cải thiện thái độ các hộ gia đình sẽ rất quan trọng cho việc chi tiêu khi Hoa Kỳ nổi lên từ cuộc khủng hoảng.
Rạp chiếu phim
Công ty Comscore Inc. cho biết hôm thứ Hai rằng các rạp chiếu phim ở Hoa Kỳ và Canada chỉ thu về dưới 50 triệu đô la vào 2 ngày cuối tuần 2 của tháng 3. Đó là mức giảm 61% so với một năm trước và cũng là doanh thu cuối tuần thấp nhất kể từ năm 1998. Ba chuỗi rạp chiếu lớn nhất ở Hoa Kỳ đều đóng cửa trong tuần này và gần như mọi ý định phát hành phim mới đều đã bị hoãn hoặc sớm được cho thuê lại để xem tại nhà.
3. Tài sản đầu tư
Dầu thô Mỹ đã tăng 25% trong ngày 20/3 – mức tăng nhiều nhất trong lịch sử – sau khi đã giảm mất hơn một nửa trong vòng chục ngày qua. Hợp đồng dầu tương lai tại New York cũng đã hồi phục từ mức thấp nhất kể từ năm 2002.
Ả Rập Xê Út đã yêu cầu Công ty sản xuất dầu Aramco giữ sản lượng ở mức cao kỷ lục với 12,3 triệu thùng/ngày trong những tháng tới, nhưng trong một động thái bất ngờ hôm 18/3, cả Ả Rập Xê Út và Iraq đều đã cắt giảm chi phí vận chuyển hàng hóa mà họ cung cấp cho khách hàng, khiến giá được nâng lên.
Khi căng thẳng giữa Ả Rập Xê Út và Nga leo thang, Tổng thống Donald Trump cũng cho biết ông đang tìm kiếm biện pháp để phá vỡ sự bế tắc giữa hai siêu cường về dầu này trước những lời kêu gọi từ các nhà lập pháp về việc giúp đỡ ngành công nghiệp dầu mỏ trong nước. Mỹ cũng cho biết họ sẽ khởi động cam kết lấp đầy kho dự trữ chiến lược của mình bằng cách mua 30 triệu thùng dầu thô. Những điều này đã góp phần vào sự phục hồi giá mạnh mẽ của dầu.
Tuy nhiên, theo một số nhà phân tích, mặc dù tăng giá vào hôm nay 20/03, dầu vẫn còn cách xa mức cao trước đó và nhiều nhà phân tích tin rằng các biện pháp kích thích được công bố cho đến nay sẽ không đủ để ngăn chặn sự sụt giảm nhu cầu dầu trong tương lai.
4. Câu chuyện đầu tư
Dịch Covid-19: Hàng triệu người châu Âu mất việc, tiền tiết kiệm không đủ cầm cự tới cuối tháng
Câu chuyện về đầu bếp Greene
Một buổi sáng chủ nhật, đầu bếp Greene tỉnh giấc và nhìn lại cuộc đời mình một chút. Tờ báo Observer uy tín Anh Quốc từng đánh giá món ăn của Greene khiến họ “bị cuốn hút và mê đắm”. Vài giờ sau đó, vị bếp trưởng 27 tuổi ra khỏi giường và đối diện với sự thật tàn nhẫn: anh đã mất việc.
Nhà hàng Bastible ở thủ đô Dublin, nơi anh làm việc, đã đóng cửa để phòng tránh virus corona. Không chỉ có Greene mà 13 đồng nghiệp của anh cũng bị sa thải.
“Khi bạn nhận được một đánh giá tốt, đó sẽ là khởi đầu cho một tuần đặc biệt, và những tuần như vậy tạo nên một tháng tốt lành. Nhưng mọi chuyện đang diễn ra thật đáng thất vọng, nó khiến bạn cảm thấy như mình tước đoạt cơ hội phát triển” – Greene nói.
Trước khi trở về quê nhà Dublin, Greene từng làm việc tại nhà hàng Noma nổi tiếng của Đan Mạch. Đường sự nghiệp tưởng thẳng tắp nay lại đâm vào ngõ cụt bất ngờ. “Thật sự rất khó chấp nhận, tôi phải thừa nhận là mình thức trắng đêm để suy nghĩ”.
Câu chuyện của Greene là ví dụ cho thấy đại dịch virus corona đã tàn phá ngành du lịch và nhà hàng – khách sạn như thế nào. Nó san bằng gần như mọi sự thành công trong lĩnh vực này, dù lớn hay nhỏ, dù ở bất kỳ đâu. Hàng loạt doanh nghiệp châu Âu đã phải cắt giảm nhân sự một cách chóng vánh vì lệnh phong tỏa ở nhiều nơi; kéo theo quán bar, nhà hàng, khách sạn… đóng cửa và những chiếc máy bay nằm im lìm hoặc chỉ có lác đác vài hành khách.
Nhiều tháng tới, chính phủ các nước sẽ thống kê sức tàn phá của virus corona đối với nền kinh tế. Tuy nhiên, Tổ chức Lao động Quốc tế vào ngày 18/3 đã cảnh báo, 25 triệu việc làm sẽ biến mất trên toàn cầu nếu các chính phủ không phản ứng nhanh chóng hơn. Con số này sẽ vượt qua mức 22 triệu người lao động bị mất việc trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 – 2009.
Châu Âu đã bơm hàng trăm tỷ Euro để giảm bớt thiệt hại cho nền kinh tế, cũng như nới lỏng các quy định giúp người lao động xin trợ cấp thất nghiệp và giúp các công ty có thể cầm cự, duy trì được nguồn nhân lực hiện tại.
Câu chuyện 2: về Viviana là một người mẹ đơn thân ở Barcelona
Viviana đối diện với thách thức phải nuôi sống bản thân và con gái 3 tuổi, trong khi đã đánh mất công việc tuyển dụng ở một công ty bất động sản.
“Số tiền kiếm được trong những ngày cuối cùng không đủ cho tôi đóng tiền nhà, điện, nước…” – bà mẹ 31 tuổi chia sẻ. “Tôi không biết phải làm gì nữa. Tôi sẵn sàng làm bất cứ việc gì để cứu lấy bản thân và con gái”.
Ở Ba Lan, tình trạng thất nghiệp đang duy trì ở mức vô cùng thấp. Nhưng rồi bất ngờ, các thanh niên ở đất nước Trung Âu này nhận ra virus corona đang đóng sập những cánh cửa cơ hội.
Nicoise Kemp, 23 tuổi, sinh viên ở Warsaw, có 4 năm làm phục vụ tại khách sạn hàng đầu thủ đô nhưng cũng vừa mất việc. “Ngay bây giờ, chẳng còn ai tuyển dụng nữa hết. Tôi nghĩ rằng đám sinh viên chúng tôi đều sốc nặng. Chúng tôi vốn có lớp học ở trường và việc làm thêm đầu tắt mặt tối. Rồi vào một buổi sáng, chúng tôi chẳng có gì nữa”.
