Chơi chứng khoán thực chất không phải một trò chơi, mà là một công việc nghiêm túc, đòi hỏi sự đầu tư về thời gian và công sức. Khi mới tham gia, ai trong chúng ta cũng dễ mắc phải những sai lầm. Nhưng bạn đừng đợi đến lúc vấp ngã mới bắt đầu cảnh giác, mà hãy nhận diện trước các lỗi sai phổ biến để có sự chủ động hạn chế.
5 sai lầm khi mới bắt đầu chơi chứng khoán mà nhà đầu mới cần nắm để không phạm phải
Tùy vào kiến thức, kỹ năng và cách chơi chứng khoán mà hành trình đầu tư của mỗi người sẽ khác nhau, các vấn đề có thể gặp phải cũng khác nhau. Nhưng nhìn chung, có 5 lỗi sai dễ bắt gặp ở người chơi mới, bao gồm: Tìm hiểu chứng khoán từ nguồn không khoa học, không đa dạng hóa danh mục, vội đầu tư khi chưa chắc chắn, không có kế hoạch và đặt quá nhiều kỳ vọng.
Sai lầm số 1: Học chơi chứng khoán ở những nơi không uy tín có ảnh hưởng nghiêm trọng hơn bạn tưởng!
Trên thị trường, không thiếu những người tự nhận mình là chuyên gia tài chính và sẵn sàng cho bạn tham khảo ý kiến của họ. Tuy nhiên, không phải ai cũng là chuyên gia thực sự. Họ có thể cho bạn góp ý miễn phí ban đầu và sau đó mời chào các khóa học chơi chứng khoán, thậm chí là thuyết phục bạn mở tài khoản đầu tư thông qua môi giới của họ. Không có gì có thể đảm bảo những gì họ hướng dẫn cho bạn là đúng, và các kiến thức sai lệch ngay từ đầu có thể ảnh hưởng rất nhiều đến tư duy giao dịch của bạn sau này.
Trong trong những cách để nhận biết những trung tâm đào tạo kém chất lượng là “cam kết lợi nhuận”, “đón đầu mọi xu hướng thị trường”. Đây là những thứ mà ngay cả các chuyên gia lâu năm cũng không thể nắm chắc được. Để đảm bảo bản thân được đào tạo bài bản, bạn nên tìm kiếm khóa học do các công ty chứng khoán lớn tổ chức. Song song với đó, bạn có thể tìm đọc thêm các sách tham khảo về chứng khoán và kinh doanh được xuất bản bởi các đơn vị uy tín. Học hỏi qua các diễn đàn chứng khoán trên mạng xã hội cũng là cách hay, nhưng bạn chỉ nên áp dụng khi đã có sẵn kiến thức nền để phân biệt được thông tin nào đúng và sai.
Sai lầm số 2: “Đặt hết trứng vào một giỏ” khi chơi chứng khoán khiến bạn đối mặt với rủi ro lớn hơn
Đa dạng hóa danh mục là một trong những biểu hiện cơ bản của đầu tư có trách nhiệm. Đa dạng hóa danh mục giúp giảm thiểu rủi ro. Giả sử một trong số các khoản đầu tư của bạn hoạt động kém hiệu quả, thì nó cũng sẽ không ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ danh mục. Đa dạng sản phẩm cũng chính là là chia nhỏ rủi ro.
Có hai cách chơi chứng khoán để đa dạng hóa danh mục đầu tư của bạn. Đầu tiên, bạn có thể đa dạng hóa các loại tài sản. Bạn có thể vừa đầu tư cổ phiếu, vừa cân nhắc trái phiếu, vừa tham gia thị trường forex với hợp đồng chênh lệch chẳng hạn. Trong trường hợp thị trường chứng khoán sụp đổ nhưng thị trường trái phiếu vẫn hoạt động tốt, thì một phần danh mục của bạn vẫn có thể phát triển theo chiều hướng tích cực. Cách thứ hai là chọn cùng một tài sản chứng khoán nhưng đa dạng hóa chủng loại. Thay vì dồn hết tiền vào cổ phiếu của một công ty hoặc ngành, bạn sẽ mua cổ phiếu từ nhiều công ty khác nhau.
Sai lầm số 3: Vội chơi chứng khoán khi chưa tìm hiểu rõ không phải là biểu hiện của sự quyết đoán và tự tin
Chúng ta đều hiểu rằng việc ra quyết định nhanh chóng để nắm bắt mọi thời cơ là rất cần thiết, nhưng nó không áp dụng cho người mới. Sở dĩ người chơi chứng khoán lâu năm có thể ra quyết định nhanh chóng là họ đã có nhiều kinh nghiệm, kỹ năng quan sát, đánh giá cũng thành thục hơn, đồng thời họ có thể tiên liệu phần nào các rủi ro phải đối mặt. Và người chơi lâu năm không phải họ không tìm hiểu kỹ, chỉ là họ tìm hiểu nhanh hơn người mới. Do đó, nếu bạn vẫn chưa quen với thị trường thì áp dụng nguyên tắc “chậm mà chắc” là vô cùng cần thiết.
Ví dụ, khi chọn cổ phiếu để đầu tư, bạn không thể chỉ chạy theo cổ phiếu của ngành hoặc công ty đang “hot”, mà phải đưa ra đánh giá mức độ tiềm năng của cổ phiếu dựa trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp và vị thế của họ trên thị trường. Chúng tôi cũng khuyến khích bạn nên đầu tư vào chứng khoán của ngành mà bạn có hiểu biết. Ví dụ, bạn làm về lĩnh vực tiêu dùng thì có thể mua chứng khoán ngành FMCG, vì bạn sẽ phần nào hiểu được các yếu tố vĩ mô và vi mô có thể tác động đến cổ phiếu thuộc ngành đó.
Sai lầm số 4: Chơi chứng khoán nhưng thiếu chiến lược rõ ràng và dễ bị đám đông tác động
Chơi chứng khoán không giống cờ bạc, nó giống một bộ môn thể thao hơn. Người chơi không chỉ cần có kỹ năng mà cần có chiến lược nữa, vì nếu chỉ hành động theo cảm tính thì rất dễ mắc sai lầm. Việc đầu tư muốn thành công cần có chiến lược rõ ràng, dựa trên nền tảng là mục tiêu lợi nhuận và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn. Chiến lược giúp bạn hành động tốt hơn, quản lý vốn tốt hơn.
Nhưng có chiến lược thôi chưa đủ, bám sát chiến lược mới là điều quan trọng, và cũng không dễ dàng. Những người mới chơi chứng khoán rất dễ bị tác động bởi tin tức và xu hướng đám đông, bỏ mặc kế hoạch của mình. Đám đông không phải lúc nào cũng đúng, đặc biệt là trên thị trường chứng khoán. Sự bùng nổ tin tức về một chứng khoán có thể đẩy giá của nó lên cao quá mức, nguy cơ thua lỗ của những người gia nhập muộn. Do đó, dù có chút khó khăn nhưng bạn hãy cố gắng bám sát kế hoạch mình đã vạch ra, hãy tự nhủ rằng tất cả chỉ là cảm xúc, chỉ cần bạn chiến thắng được thì sẽ ổn.
Sai lầm số 5: Đặt kỳ vọng quá nhiều khi chơi chứng khoán có thể khiến bạn thất vọng nhiều hơn nếu thua lỗ
Không có gì là sai khi bạn đặt niềm tin vào chứng khoán mà mình đầu tư, nhưng bạn cần có chừng mực. Vì thị trường có thể biến chuyển khôn lường, không có gì chắc chắn. Bạn càng đặt nặng kỳ vọng thì vô tình bạn đang tạo áp lực lên cách chơi chứng khoán của bản thân, và nó có thể khiến bạn thấy tiêu cực, suy sụp khi thua lỗ. Ngoài ra, sự tự tin thái quá cũng dễ khiến bạn bỏ vào nhiều tiền hơn mức cần thiết.
Bạn có quyền kỳ vọng, nhưng đồng thời hãy chuẩn bị sẵn tinh thần cho mọi tình huống xấu bằng cách lập kế hoạch dự phòng. Ngoài ra, dù bạn có tự tin như thế nào vào tiềm năng của một doanh nghiệp thì vẫn nên giới hạn số tiền bỏ ra và đừng quên đa dạng hóa danh mục.
Bên trên là 5 lỗi sai mà người mới gia nhập thị trường dễ phạm phải nhất. Việc biết trước về chúng có thể giúp bạn né tránh, hoặc ít nhất là giúp bạn nhận ra mình đang làm sai và kịp thời sửa đổi. Tuy nhiên, bạn không nên quá tự trách bản thân và trở nên e dè nếu lỡ mắc sai lầm khi chơi chứng khoán; miễn bạn biết học hỏi từ chúng và trở nên tiến bộ hơn.
